Voor een special van Ons Amsterdam over vroege fotografie schreef ik een artikel over de allereerste fotograferende ambtenaren van Amsterdam. Het speciale oktobernummer verschijnt bij de fototentoonstelling die vanaf vandaag te zien is in het Stadsarchief Amsterdam: Amsterdam 1900. Rond 1900 werd Amsterdam een dynamische stad. Een stad die met het moderne medium fotografie in al zijn facetten kon worden vastgelegd. De tentoonstelling in het Stadsarchief laat driehonderd foto’s uit die tijd zien, van bekende fotografen zoals George Hendrik Breitner, Jacob Olie en Bernard Eilers, maar ook van minder bekende of intussen vergeten fotografen. De ene technische vernieuwing na de andere maakte de fotografie vanaf de late negentiende eeuw ook steeds bruikbaarder voor de gemeentediensten. Langzaamaan gingen gemeenteambtenaren bij hun werk gebruikmaken van foto’s. Eerst de politie, die fotografie gebruikte ter identificatie en bij het oplossen van misdrijven. Daarna bijvoorbeeld de Gezondheidsdienst en de Dienst Bouw- en Woningtoezicht, die met foto’s de erbarmelijke omstandigheden documenteerden waaronder de allerarmste Amsterdammers woonden – om daar uiteindelijk verbetering in aan te brengen. In de foto’s van de ambtenaren …